Roedd y gyllideb hir-ddisgwyliedig ym mis Hydref gyda’r bwriad o godi incwm o ryw £40 biliwn drwy drethi.

Roedd y gyllideb ei hun yn gynhwysfawr, ond sut fydd y gyllideb yn effeithio arnoch chi fel ffermwyr, tirfeddianwyr a busnesau gwledig? Nod yr erthygl hon yw tynnu sylw at y newidiadau hynny sy’n effeithio arnoch chi.

Treth Etifeddiaeth

Mae’r cyhoeddiad mwyaf arwyddocaol am y Gyllideb yn ymwneud â newidiadau i ryddhad Treth Etifeddiant (IHT).

Cyhoeddwyd y bydd Rhyddhad Eiddo Amaethyddol (APR) a Rhyddhad Eiddo Busnes (BPR) yn cael eu diwygio, gyda’r newidiadau hynny’n dod i rym ar y 6ed o Ebrill 2026.

Ar hyn o bryd, mae rhyddhad BPR ac APR o 100% ar gael ar gyfer asedau cymwys. Bydd y gyfradd rhyddhad o 100% yn parhau, ond dim ond am y £1 miliwn cyntaf o asedau eiddo amaethyddol a busnes cyfunol. Ar gyfer unrhyw asedau cymwys dros £1m, dim ond 50% fydd cyfradd y rhyddhad a bydd unrhyw asedau dros hynny yn cael eu trethu ar y gyfradd arferol o 40%.

Bydd APR yn cael ei ymestyn i dir a reolir o dan gytundeb amgylcheddol o’r 6ed o Ebrill 2025, sy’n ymestyn cwmpas APR o’r sefyllfa presennol.

Bydd trothwyon IHT presennol a elwir yn fandiau ac eithriadau cyfradd nil yn parhau, i gynnwys y band cyfradd preswyl nil a’r eithriad priod a phartner sifil, ar gyfer unrhyw asedau a adawyd i briod neu bartner sifil sy’n goroesi ac eithriadau elusen. Bydd ystadau yn gallu elwa o’r rhain yn ychwanegol at y rhyddhad APR a BPR diwygiedig.

Bydd y band cyfradd nil IHT presennol a roddir i bawb yn cael ei rewi ar £325,000.00 am ddwy flynedd arall tan 2030.

Mae’r rhain wrth gwrs yn newidiadau sylweddol a byddwn yn dadansoddi’r rhain yn fanwl dros yr wythnosau a’r misoedd nesaf a byddwn yn eich diweddaru ymhellach ynghylch sut y bydd y diwygiadau yn effeithio ar ffermwyr, tirfeddianwyr gwledig a busnesau gwledig.

Treth Enillion Cyfalaf

Rhagwelwyd yn eang y byddai Treth Enillion Cyfalaf (CGT) yn cynyddu. Daeth y cynnydd hwn i rym yn syth o’r 30ain o Hydref 2024.

Mae CGT yn daladwy pan fydd asedau’n cael eu gwaredu ac yn effeithio ar unigolion, ymddiriedolwyr a chynrychiolwyr personol. Bydd y swm blynyddol sydd wedi’i eithrio yn parhau.

Mae’r gyfradd CGT is wedi cynyddu o 10% i 18%. Mae’r gyfradd CGT uwch wedi cynyddu o 20% i 24% ac mae’r gyfradd ar gyfer cynrychiolwyr ac ymddiriedolwyr personol hefyd wedi cynyddu o 20% i 24%.

Yn flaenorol, roedd cyfraddau gwahanol ar gyfer eiddo preswyl, ond bydd y cyfraddau hyn yn parhau i fod yn 18% a 24%.

Rhyddhad Gwaredu Asedau Busnes

Bydd Rhyddhad Gwaredu Asedau Busnes (BADR) a elwid gynt yn Rhyddhad Entrepreneuriaid yn parhau, ond bydd y cyfraddau’n newid.

Bydd y newidiadau yn golygu eich bod yn talu CGT ar asedau cymwys a waredwyd ar gyfradd o 14% o’r 6ed o Ebrill 2025, gan godi i 18% o’r 6ed o Ebrill 2026. Bydd hyn yn dod â’r cyfraddau yn unol â chyfraddau CGT eraill a nodir uchod.

Yswiriant Gwladol

Bydd cyfraniadau Yswiriant Gwladol y Cyflogwr, a elwir yn gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 Uwchradd yn cynyddu o 13.8% i 15% o’r 6ed o Ebrill 2025.

Bydd y trothwy y mae cyflogwyr yn dechrau talu Yswiriant Gwladol ar gyflog gweithiwr yn gostwng o £9,100.00 i £5,000.00 y flwyddyn.

Law yn llaw â hyn, mae’r lwfans cyflogaeth wedi cynyddu o £5,000.00 i £10,500 fesul gweithiwr a bydd y trothwy cymhwysedd ar lwfans cyflogaeth bresennol o £100,000.00 yn cael ei ddileu.

Rhagwelwyd y newidiadau hyn a disgwylir y gallai’r lwfans cyflogaeth uwch ar gyfer cyflogwyr bach a chanolig wrthbwyso’r cynnydd mewn cyfraniadau.

Ni fydd cyfraniadau yswiriant gwladol y gweithiwr yn newid.

Treth Gorfforaeth

Dim newid i drethi corfforaethol. Bydd y brif gyfradd yn aros ar 25% a’r gyfradd elw fach ar 19%.

Treth Tir Treth Stamp (SDLT) *(Lloegr a Gogledd Iwerddon yn unig)*

Mae’r gordal treth cyfraddau uwch ar gyfer anheddau ychwanegol yn cael ei godi o 3% i 5%. Bydd hyn yn berthnasol os yn prynu unrhyw ail gartrefi, eiddo prynu i osod ac eiddo a brynir gan gwmnïau. Daeth hyn i rym yn syth o 31ain o Hydref 2024.

Mae’r Dreth Trafodiadau Tir (LTT), y drefn gyfatebol yng Nghymru, wedi’i datganoli i Lywodraeth Cymru. Felly, dim ond i Loegr a Gogledd Iwerddon y bydd y newidiadau yn berthnasol.

Treth Tanwydd

Bydd y Dreth Danwydd yn cael ei rhewi ac yn groes i’r hyn a ragwelwyd, bydd y toriad dros dro o 5c y litr yn parhau am flwyddyn arall, gan ddarparu rhyddhad derbyniol i unigolion a busnesau gwledig.

 

Cyflog Byw Cenedlaethol

O’r 6ed o Ebrill 2025, bydd y Cyflog Byw Cenedlaethol yn cynyddu o £11.44 yr awr i £12.21 yr awr, cynnydd o 6.7%.

Bydd yr Isafswm Cyflog Cenedlaethol, sy’n berthnasol i’r rhai rhwng 18 ac 20 oed, yn codi o £8.60 i £10.00 yr awr. Mae’r gyfradd brentisiaeth wedi cynyddu o £6.40 yr awr i £7.55 yr awr. Nid yw’r cyfraddau ar gyfer pobl ifanc 16 ac 17 oed wedi’u gosod eto.

Treth Incwm

Bydd trothwy lwfans personol treth incwm yn dod i ben yn ystod blwyddyn dreth 2028/2029 a bydd yn parhau i gael ei uwchraddio yn unol â chwyddiant.

Casgliad

Mae newidiadau sylweddol yn wynebu tirfeddianwyr, ffermwyr a busnesau gwledig yn dilyn y Gyllideb, a fydd yn naturiol yn peri pryder i unigolion a busnesau. Byddwn yn dadansoddi ac yn monitro’r newidiadau hyn yn ofalus dros yr wythnosau nesaf a bydd diweddariadau pellach ynghylch y newidiadau yn cael eu rhannu gyda chi maes o law.

Os hoffech drafod unrhyw un o’r uchod neu os oes gennych unrhyw bryderon, yna peidiwch ag oedi cyn cysylltu â ni.